Özel Adatıp Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Uğur Boysan, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı yani kısa ve bilinen adıyla KOAH hakkında bilgiler verdi.
KOAH için, “Zararlı gaz ve parçacıklara karşı havayolları ve akciğerin vermiş olduğu, artmış kronik inflamatuar (vücudun normal koruyucu tepkisi) yanıtı ile ilişkili bir hastalıktır.” diyen Uz. Dr. Uğur Boysan sözlerine şu şekilde devam etti; “Genellikle ilerleyici özellikteki kalıcı hava akımı kısıtlanması vardır. KOAH yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hastalık alevlenmelerle seyreder. Alevlenmeler hastalığın ilerlemesine katkıda bulunur. Ölüme yol açan en önemli nedenlerden biri de KOAH’tır.”
2020 yılında en sık görülen 3. hastalık olabilir
Hastalığa eşlik eden diğer hastalıkların KOAH’ın ilerlemesine olumsuz katkıda bulunduğunu ifade eden Uz. Dr. Uğur Boysan, “Dünyanın farklı bölgelerinde KOAH %5 ile %20 sıklığında görülmektedir. Türkiye’de rastlanma sıklığı %19.2’dir. KOAH, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada en sık öldüren 4. hastalıktır ve 2020’de 3. hastalık olması beklenmektedir. Türkiye’de de 4. en sık öldüren hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü araştırmalarına göre KOAH Dünya’da en sık sakat bırakan hastalıklar arasında 13. sıradadır. Türkiye’de ise 11. sıradadır. KOAH çok sık görülen bir hastalık olmasına rağmen hastaların doktora başvurmakta gecikmesi, doktorların spirometreye (solunum fonksiyonunu ölçen cihaz) ulaşma ve yorumlama güçlükleri nedeniyle, KOAH’lı hastaların ancak 1/3 -1/10’u KOAH tanısı alır. Bunun tersi de geçeridir. Usule uygun yapılamayan solunum fonksiyon testi nedeniyle gereksiz tedavi gören çok sayıda hasta vardır.” dedi.
KOAH hava yollarında daralmaya yol açar
“KOAH ile oluşan parankimal doku (temel doku) harabiyetine (amfizem) ve normal doku tamir ve savunma mekanizmalarında bozulma, küçük hava yollarında daralmaya yol açar. Bu değişiklikler hava hapsine ve ilerleyici hava akım kısıtlanmasına neden olur. KOAH aşırı mukus sekresyonu, hava akımı kısıtlanması ve hava hapsi, gaz değişimi anormallikleri, pulmoner hipertansiyon, sistemik özellikler ve alevlenmelerle seyreder.” diyerek sözlerine devam eden Uz. Dr. Uğur Boysan, kronik öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığından yakınan hastaların, risk grubunda olmasına rağmen, bu belirtileri doktora başvuracak kadar önemsemeyebileceğini söyledi.
Sigarayı bırakmak tedavi kadar önemlidir
Tanının mutlaka spirometrik inceleme ile (solunum fonksiyonunu ölçerek) doğrulanmasının önemine değinen Uz. Dr. Uğur Boysan, fiziki muayenenin de değerlendirmede önemli bir basamak olduğunu ancak tanısal değerinin düşük olduğunu belirtti. “Solunum fonksiyonlarında belirgin bozulma oluncaya kadar, hava akım kısıtlanmasına ait fizik muayene bulguları ortaya çıkmaz.” diyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı, sözlerini şu şekilde tamamladı; “KOAH; astım, kalp yetmezliği gibi diğer hastalıklardan ayrılmalıdır. Tedavide çevresel risk faktörlerine maruziyetin azaltılması/kaldırılması, sigara içiminin bırakılması, günlük düzenli fiziksel aktivite, koruyucu aşılama, gerektiğinde semptomatik tedavi (hastalık belirtilerini ve bulgularını ortadan kaldırmaya yönelik tıbbi tedaviler) uygulanmalıdır. Koruyucu tedavinin yanında hasta eğitimi sağlanarak inhaler dediğimiz ilaçlarla tedavi sağlanır. Tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilir veya yavaşlatılabilir hatta geriletilebilir. Tedavinin en önemli unsuru sigaranın bıraktırılmasıdır. Bu, tedavi kadar önemlidir.”