Toplantıda Sakarya'ya gelecek mevsimlik tarım işçilerine yönelik alınacak önlemler görüşüldü.
İl Hıfzıssıhha Kurulu'nda COVİD-19 pandemi sürecinde tarımsal üretimin sürekliliği, gıda üretim ve tedarik sürecinin korunması açısından oldukça önemli fonksiyona sahip olan mevsimlik tarım işçilerin bulundukları illerden başka illere gidişlerinde ve ilimize gelişlerinde yaşanabilecek aksaklıkların önlenmesi, tarım işçileri ve hayvancılık faaliyetlerini kapsayan konular görüşüldü.
Toplantıda, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’ nün 03.04.2020 tarih ve E.6202 sayılı yazıları gereği kurulan ‘Mevsimlik Tarım İşçileri Koordinasyon Kurulu Komisyon Kararları’ ile Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’ nün 17.04.2020 tarih ve E.268 sayılı yazısında belirtilen önlemler de değerlendirilerek aşağıdaki kararlar alındı; "
1. Çıkış ilinden seyahat edecek kişiler (şoför dahil), İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü veya Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından sağlık kayıtlarından (HSYS vb.) evde tedavi izolasyonunda bulunanların olup olmadığı kontrol edilmelidir. Kişi izolasyon sürecinde değil ise, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezlerinin uygun gördüğü sağlık tesisinde/alanında Sağlık Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu “Ayaktan Başvuran Hastalar İçin Olası COVID-19 Vaka Sorgulama Kılavuzu” kullanılarak ve ateş ölçümü yapılarak sağlık kontrolünden geçirilmelidir. COVID-19 ile uyumlu semptomu ve/veya ateşi olanların seyahatine izin verilmemeli, hastalık açısından değerlendirilmek üzere sağlık kuruluşuna maske takılarak başvurması sağlanmalıdır. Sorun tespit edilmeyenlere seyahat onayı Valiliklerin belirleyeceği belge üzerinden verilmelidir. Ayrıca seyahat sırasında COVID-19 hastalığından korunmak amaçlı uyulacak kuralları içeren bilgilendirme yapılarak seyahat süresince maske takması sağlanmalıdır. Seyahat sırasında ateş, öksürük, solunum sıkıntısı belirtisi gösteren olması durumunda en son koltuğa alınmalı ve sağlık kurumuna başvurması sağlanmalıdır.
2. Mevsimlik tarım işçileri, her iki İl Valiliğinin birlikte belirleyeceği zamanda, harekete geçilmeden önce gerekli sağlık kontrollerine tabi tutulduktan sonra toplu ulaşım araçları ile (seyrekleştirme kurallarına uygun) çıkış ilinden transit şekilde varış iline gidilmelidir.
3. İlimize gelen mevsimlik tarım işçilerinin konaklayacakları alanların; 2017/6 Mevsimlik Tarım İşçileri Genelgesi ile belirlenen temel ihtiyaçlarının giderilmesine dair tedbirlerin yanı sıra Koronavirüs salgınının yayılımının engellenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu doğrultuda;
a) İlçeler kendi bölgesel ürün ve özelliklerini göz önünde bulundurularak İlçe Hıfzıssıhha Kurulları kararları doğrultusunda süreci yönetmelidir.
b) İlçelerimizde uygun alt yapısı olan sağlıklı barınma koşulları sağlanmalıdır. Çadırlarda konaklama yapılması durumunda; çadırlar arasında en az 2 metre mesafe olması ve çadır alanında çadırda kalacak kişi başına en 3 metre kare alan düşecek büyüklükte olması sağlanmalıdır. Yerleşke alanında nem ve ıslaklığın en aza indirileceği ortam oluşturulmalıdır. Mevsimlik tarım işçilerinin konaklayacakları tesis/konteynır/çadırlarda yatak aralarının en az 1,5 (bir buçuk) metre olacak şekilde yerleştirilmesi, sosyal alanlarda kişiler arası izolasyon mesafesinin (en az 1,5 metre) korunması, kapalı alanın sıklıkla havalandırılması, havalandırılamıyorsa mesafenin arttırılması (en az 3 metre), bu konuda işçi çalıştıracak olan bahçe sahiplerine yönelik bilgilendirmenin İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezlerince yapılması,
c) Barınma ve çalışma alanlarında bireyler arasında sosyal mesafe olan en az 1 metre (3-4 adım) sağlanmalıdır.
d) Mevsimlik tarım işçilerinin toplu olarak bulundukları alanlarda mutlaka WC-Banyo gibi kalıcı veya seyyar alanlar oluşturulmalı, gerekli hijyen şartları sağlanmalı, bu amaçla AFAD İl Müdürlüklerinin imkanlarından faydalanılmalıdır. MTİ’nin barınma ve çalışma yerlerinde sağlıklı tuvalet sağlanmalıdır. Kişi sayısına bağlı olarak tuvalet kabini sayısı minimum 10 kişiye 1 tuvalet olacak şekilde planlanmalı, tuvaletler yerleşim alanının en az 30-50 metre uzağında olmalıdır. Yıkanma yerleri; en az 10 kişiye bir yıkanma musluğu, 50 kişiye bir duş (yazın duş sayısı 30 kişiye bir) olacak şekilde düzenlenmelidir.
e) Konakladıkları alanlar ve çalışma ortamlarında içilebilir/kullanılabilir uygun su temini sağlanmalı, (içme ve genel kullanım birlikte düşünüldüğünde, geçici yerleşim alanlarında 15-40 litre/kişi günlük suya ihtiyaç duyulmaktadır) su kaynaklarının yanında yeterince sabun bulunması işveren tarafından temin edilmeli, katı ve evsel atıkların bertaraf ve çevre koşullarının denetlenmesi düzenli olarak yapılmalıdır. Çöplerle temasın en aza indirilmesi amacıyla belediyeler/il özel idareleri tarafından çöplerin sık olarak toplanması ve ortamın hijyen koşullarının arttırılması için destek sağlanmalıdır. Mevsimlik tarım işçilerinin konakladıkları alanlar yerel yönetimlerce düzenli olarak dezenfekte edilmelidir. Çocuklar için oluşturulan alanlarının temizliğine özel önem verilmelidir.
f) MTİ’nin çalışma alanlarına servisle nakledilmeleri söz konusu ise toplu ulaşım araçları ile (aracın yolcu kapasitesinin yarısı kadar yolcu alınmalı ve yolcuların birer koltuk atlanarak çapraz şekilde oturması sağlanmalı) taşınmaları işveren/aracılar tarafından sağlanmalıdır.
g) İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi tarafından gebe, lohusa, bebek, engelliler ve 65 yaş üzeri bireyler için gerekli halk sağlığı tedbirlerine (aşı, izlem vb.) özel önem verilmelidir.
h) COVID-19 hastalığının bulaşıcılığı göz önünde bulundurularak MTİ’nin yerleştikleri çadır ve çalışma alanlarından başka bölgelere, illere ve ilçelere izinsiz geçiş yapmaları önlenmeli, çevrede yaşayanlar ile sosyal iletişimi kesilmeli, bu amaçla Emniyet/Jandarma kolluk kuvvetleri tarafından gerekli destek sağlanmalıdır.
i) Sosyal mesafenin sağlanamadığı kapalı ve açık alanlarda maske takılmalıdır. Yeteri sayıda maske işveren/aracı tarafından sağlanmalıdır.
j) Günlük ihtiyaçların sağlanması için temsilci seçilmelidir. Bu temsilci toplu halde yaşayan mevsimlik tarım işçilerinin tüm ihtiyaçlarını günlük olarak temin etmelidir. Bu temsilci haricinde dışarıdan alışveriş yapılmamalıdır. Belirlenen bu kişiye gerekli hallerde ulaşım aracı işveren tarafından sağlanmalıdır.
4. Mevsimlik tarım işçilerinin kendileri ve ailelerinin T.C. kimlik numaraları, geldikleri il bilgileri, nerede, ne kadar çalışacakları, aracılar veya iş grubu temsilcileri vasıtasıyla İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirmeli, İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilen listeler, İlçe Sağlık Müdürlükleri/ Toplum Sağlığı Merkezlerine iletilmelidir. Bu kişilerin seyahat izinleri ve sağlık durumu kontrolleri ilimiz kontrol noktalarında, Emniyet/Jandarma birimleri ve kontrol noktasının içinde bulunduğu ilçenin İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi ekiplerince yapılmalıdır. Kontrolleri yapılan mevsimlik tarım işçilerinin listesi varış ilçesi Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezine bildirilmelidir. COVID-19 ile uyumlu semptom ve /veya ateşi olan kişi SÜEAH’ne yönlendirilmelidir. Bu kişi ile birlikte yolculuk yapan diğer MTİ’ler ise İl Sağlık Müdürlüğü’nün belirlediği izolasyon alanlarında takip edilmelidir.
5. MTİ’lerinin varışından sonra İlçe Sağlık Müdürlükleri/ Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından COVID-19 hakkında ve genel enfeksiyondan korunma ve kontrol önlemleri ve el hijyeni hakkında MİT’lerine bilgilendirme yapılmalı, bağışıklama, gebe takibi vb. rutin sağlık hizmetlerinin aksatılmamasına ve kayıtların yapılmasına dikkat edilmelidir. Olguların erken dönemde tespitine yönelik olarak 7-14 günlük periyotlarda MTİ’nin alından (lazer termometre ile) ateş ölçümleri ve COVID-19 ile uyumlu semptom sorgulamaları ilçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından (T.C. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberi Ayaktan Başvuran Hastalar İçin Olası COVID-19 Sorgulama Kılavuzu kullanılarak) yapılmalıdır.
6. İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi iletişim bilgileri, ilçeye gelen tüm MTİ’lere verilmeli, MTİ’de hastalık belirti ve bulguları çıktığında İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi aranmalı, MTİ’ler yerinde değerlendirilmeli ve olası vaka düşünüldüğünde T.C. Sağlık Bakanlığının COVID-19 Rehberine göre hasta ve temaslı takibi yapılmalıdır. MTİ’den herhangi bir kişide COVID-19 enfeksiyonu ile uyumlu belirti ortaya çıkması veya ateş saptanması durumunda İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimi’ne ivedilikle bilgi verilmelidir. COVID-19 belirtisi saptanan MTİ izole edilmelidir. İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi tarafından işçinin barınma koşullarının izolasyon ilkelerine uygun olmadığı tespit edilir ise İl Sağlık Müdürlüğü’nün belirlediği yerde izolasyona alınmalıdır. Olası COVİD-19 olgusu ile temaslı ve yakın temaslıları İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü/Toplum Sağlığı Merkezi tarafından yönetilmelidir. Vaka çıkan MTİ kafilesinin son vakanın çıkmasından itibaren en az 10 gün bulunduğu bölgeden ayrılmasına izin verilmemeli ve karantinada tutulmalıdır.
7. Arıcılıkla iştigal eden kişilerin faaliyetlerine ilgili mevzuatta getirilen kurallara uymaları halinde herhangi bir kısıtlama getirilmeyecektir.
8. Arıcılar (göçerlerin) şehirlerarası intikale başlamadan önce başta ulaşım araçları olmak üzere ilgili ekipmanlarını dezenfekte ettirmeli, İlçe Sağlık Müdürlükleri/Toplum Sağlığı Merkezleri’nde HSYS vb. kayıtları incelenmeli ve Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı Ayaktan Başvuran Hastalar İçin “Olası COVID-19 Sorgulama Kılavuzu” kullanılarak sağlık kontrolleri yapılmalıdır.
9. Arıcılıkla uğraşan 65 yaş ve üstü AKS kaydı olan üreticilerimizin serbest dolaşım yapabilmelerine, gezginci arıcıların gerekli sevk raporlarını almaları koşuluyla İl dışına çıkmalarına izin verilmelidir.
Yukarıda belirtilen tedbirlere ilişkin Valilik/Kaymakamlıklar tarafından uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi ve mağduriyetlere neden olunmaması, alınan kararlara uymayan vatandaşlara Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 nci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanunun ilgili maddeleri gereğince işlem yapılması, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanununun 195 inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılması tedbirleri uygulanacaktır.
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereğince oy birliği ile karar verilmiştir.