Sakarya'da Marmara Depremi'nde zarar gören tarihi bin 500 yıllık Justinianus (Beşköprü) Köprüsü onarılacak.
En son 1995 yılında onarımı yapılan tarihi bin 500 yıllık köprünün bazı bölümlerinde Marmara Depremi'nde çatlaklar oluştuğunu belirten Sakarya Müze Müdür Vekili Arkeolog Mürşit Yazıcı, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün köprünün onarımı için proje çalışması başlattığını ifade etti.
Köprüde depremin yanı sıra doğal tahribatların da oluştuğunu kaydeden Yazıcı, "Köprünün bazı kemer ayaklarında depremde çatlaklar meydana geldi. Bunun yanında doğal nedenlerden dolayı bazı bölümlerde aşınmalar oldu. 14 yıl önce yapılan onarımda köprü üzerinde kullanılan korkulukların bazıları düşmüş. Köprünün onarımı için Karayolları Genel Müdürlüğü bir proje çalışması başlattı. Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'nün görüşü alındıktan sonra onarım çalışması yapılacak." diye konuştu.
Böyle Bir Eser!
Bizans İmparatoru Justinianus tarafından milattan sonra 558-561 yılları arasında yaptırılan köprünün Anadolu'daki en uzun Bizans köprülerinden biri olduğunu anlatan Yazıcı, şunları söyledi: "Bu köprü günümüze en sağlam olarak gelebilen Bizans dönemi köprülerinden biridir. Anadolu'daki en görkemli anıtsal yapılarındandır. Sapanca Gölü'nün sularını Sakarya Nehri'ne boşaltan Çark Deresi (Melas) üzerindeki taş köprü, 430 metre uzunluğunda, 10 metre genişliğinde olup, 12 kemer gözünden oluşmaktadır. Batı ucunda tak izi, doğu ucunda apsisli yapı ve köprü ile ilgili tonozlu yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bin 500 sene öncesinden böyle bir eser Anadolu'nun başka bir bölgesinde de hemen hemen yok."
Köprünün yapım amacıyla ilgili farklı tezlerin bulunduğunu ifade eden Yazıcı, "Köprünün Sakarya Nehri üzerine yapıldığı söylense de asıl Sapanca Gölü'nün sularını Sakarya Nehri'ne boşaltan Çark Deresi (Melas) üzerine yapılmış bir köprüdür. Bu konuda başka tezlerde var. Justinianus'un İzmit Körfezi'ni Sapanca Gölü üzerinden Sakarya Nehri'ne bağlama projesi olduğundan bahsedilir. Burada amaç ulaşımdan faydalanmaktı. Ama böyle bir projeyi gerçekleştiremediği rivayet edilir. Bu konuda bilim adamlarınca yayınlanmış makaleler var. Bu proje daha sonra Osmanlı döneminde de gündeme alınmış olmasına rağmen bugüne kadar gerçekleştirilememiştir." diye konuştu.
Arkeolojik Kazı Yapılmalı
Köprünün yakınında hamama benzeyen bir tarihi yapının bulunduğunu kaydeden Yazıcı, köprünün ne amaçlı yapıldığının tespiti için köprü çevresinde arkeolojik kazı yapılması gerektiğini vurguladı.
Köprüye çevre düzenlemesi yapılarak etkinlik kazandırılması gerektiğini dile getiren Yazıcı, şöyle konuştu: "Bu konuda Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Adapazarı Belediyesi'nin projeleri var. Köprünün çevresinde arkeolojik kazı yapılması gerekiyor. Bu sayede saklı kalmış birçok şey gün yüzüne çıkabilir. Köprüye genel itibariyle baktığımız zaman gömük bir vaziyettedir. Burada yapılacak bir arkeolojik kazıda köprünün ne kadar ayaklarının derine indiği tespit edilebilir. Köprünün ne amaçlı yapıldığının tespiti için arkeolojik kazı yapılmalı."