İnsan ve çevre sağlığı açısından büyük tehlike oluşturan bu durumun önüne geçmek için 2004 yılında Hayvan Hakları Kanunu çıkartıldı. Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmelikle de evcil hayvanların sokağa terk edilmesinin önüne geçmek için düzenleme yapıldı. Buna göre kedi, köpek gibi hayvanlara sahip kişilerin, en geç 30 gün en yakın belediyeye hayvanlarını kayıt ettirmeleri gerekiyor. Ayrıca sahipleri hayvanı kısırlaştırması, yavrulatmak istemesi halinde ise doğacak yavruları da belediyeye bildirerek kayıt altına aldırması isteniyor.
Hükümet, hayvanların rahat yaşamalarını, iyi muamele edilmesini, acı ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını ve her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamak amacıyla 2004 yılında Hayvanları Koruma Kanunu'nu çıkarttı. 2006 yılında yayımlanan Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmelikle de evcil hayvanların bulundurma ve sahipleme şartlarını düzenledi.
Evde bakılan hayvanların sayısını belirlemek, bu konuda sağlıklı veri oluşturmak ve evcil hayvanların sağlık durumunun takibini sağlayacak yönetmelik 3 yıl önce çıkarılmasına rağmen evcil hayvanlarını kayıt altına aldıran çıkmadı. Hayvan Hakları Kanunu'nun Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği kedi, köpek gibi hayvanlara sahip kişilerin en geç 30 gün bildirilmesini hükmediyor. Cezası 300 Türk lirası olmasına rağmen bu güne kadar bir tane evcil hayvan sahibi bile hayvanını kayıt altına aldırmadı.
KANUN UYGULANSA SOKAK HAYVANLARI MESELESİ BİTER
Sakarya Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mustafa Yıldız, sokak hayvanlarının hızla çoğalmasının sebebinin sahipli hayvanların sokağa bırakılması olduğunu belirtiyor. Yıldız, "Sahipli bir köpek 7 -8 tane yavru dünyaya getirince sahibine sıkıntı vermeye başlıyor. Yavrular büyüyünce sokağa salınıyor. Aynı şey kediler için de geçerli. Sokak hayvanları sayısı bu sebeple giderek artıyor, kontrol edilemiyor" diyor.
Oda olarak, yönetmelikle kayıt zorunluluğu getirilmesini duyurduklarını, ancak vatandaşların sahiplendikleri hayvanları kayıt altına aldırmadığını ifade eden Yıldız, şunları kaydediyor: "Sakarya'da 30'a yakın belediye var. Oda olarak bir araştırma yaptık. Yönetmelik yayımlanalı 3 yıl olmasına rağmen hiçbir hayvan sahibi gelip hayvanını kendi isteğiyle kayıt altına aldırmadı. İnsanlarımız bu konuyu önemsemiyor ve duyarsız davranıyor. Diğer şehirlerimizde de durum farklı değil. Bu kanun uygulansa sahiplenilen hayvanlar terk edilemez, ancak yeniden sahiplendirme yapılabilir ya da geçici hayvan bakımevlerine teslim edilebilir. Bu şekilde sokak hayvanları sorunu hızlı bir şekilde ortadan kalkar."
Belediyelerde istihdam edilen veteriner hekimlerin sayısı az olduğu için denetimin yeterli olmadığının altını çizen Yıldız, "Ancak komşusu tarafından gürültü veya farklı sebeplerle şikayet edilen hayvan sahiplerine 300 Türk lirası ceza uygulanabiliyor." bilgisini veriyor.
Sakarya Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Daire Başkanı Davut Yüce, hiçbir evcil hayvan sahibinin belediyeye gelip evde beslediği kedi, köpek gibi evcil hayvanın bildirimini yapmadığını doğruladı.
Doğa ve Hayvan Dostları Derneği Başkanı Nagihan Yaman ise insanların bu konuda sorumlulukların farkında olmadığını dile getirerek, "Kanun çok güzel hazırlanmış. Hem insan ve hem de hayvan sağlığı için son derece önemli olan bu konuda vatandaşın çok duyarsız ve ilgisiz kalması bizi endişelendiriyor. Evcil hayvan beslemek büyük bir sorumlulk getiriyor." ifadelerini kullanıyor.
Adapazarı ilçesindeki evinde Alman Kurdu cinsi köpek besleyen B.K., köpeğinin kaydını belediyeye yaptırması konusunu duyduğunu, ancak kayıt yaptırmadığını belirterek, "4 yıldır köpek besliyorum. Köpeğimi kayıt ettirme ihtiyacı duymadım. Kayıt ettirmek de istemiyorum, şimdi bir sürü şey çıkarırlar riye korkuyorum. Ben aşılarını yaptırıyorum. Bu güne kadar herhangi bir yetkili gelip evinde köpek besliyorsun demedi" diye konuşuyor.
Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliğin 12. maddesinde ev ve süs hayvanı ile kontrollü hayvanı bulunduran veya yeni hayvan sahipleneceklerde şu şartları arıyor:
- Ev ve süs hayvanlarını, onaltı yaşından küçükler sahiplenemez.
- Pitbull Terrier ve Japanese Tosa gibi çevresine tehlike arz eden hayvanlar sahiplenilemez, üretilemez ve satılamaz.
- Sahipli hayvanlarda kısırlaştırma esastır. Hayvan sahipleri, hayvanlarını yavrulatmak istemesi halinde doğacak yavruları belediyeye bildirerek kayıt altına aldırmak suretiyle bakar veya dağıtımını yapar.
- Ev ve süs hayvanlarından kedi ve köpek sahibi kişiler, sahip olduğu hayvanı bağlı bulunduğu belediyeye, en geç otuz gün içerisinde kayıt yaptırmakla yükümlüdür. Kayıtların ticarî amaçla kullanılması yasaktır.
- Sahiplenilen hayvanlar terk edilemez, ancak yeniden sahiplendirme yapılabilir ya da geçici hayvan bakımevlerine teslim edilebilir.