Türkiye ve Kazakistan İşbirliği
Son yıllarda Kazakistan – Türkiye arasındaki ilişkiler büyük ivme kazanarak, dostluk ve kardeşlik bağlarıyla en üst seviyede devam ettiğini vurgulayan Büyükelçi Zhanseit Tuımebayev; “Ülkelerimiz arasında sadece başkentler arası değil iller arası işbirliği de çok önemli. Dolayısıyla, bu işbirliğinin halklarımız arasında daha geniş olarak yayılması adına bu ziyaretimizin büyük anlamı var. Kazakistan bağımsızlığını ilan ettiği ilk saatlerde dünyada ilk olarak kardeş Türkiye bizleri tanıyarak, dostluk ve kardeşlik bağlarımızın bir gereğini yerine getirdi ve halkımız bunu her daim hatırında tutacaktır. Kazakistan’a ilk gelen yabancı yatırımcılar yine Türkiye’den geldiler ve Kazakistan’ın kalkınması ve gelişmesinde büyük katkı sağlamışlardır. Türk müteahhitler Kazakistan’da toplamda 15 Milyar dolarlık projeleri üstlenerek, hem ülkemize hem de Türkiye’ye destek oldular. Kazakistan – Türkiye ikili ticaret hacmi 2012 yılı itibariyle 4 Milyar dolar olarak gerçekleşti. Kazakistan’dan ithalat 3 Milyar dolar ise, Türkiye’den ihracat ise – 900 Milyon dolar oldu. Kazakistan ekonomisine toplam Türk yatırımlarının hacmi 2 milyar Dolar, Kazakistan’ın da Türkiye’ye - 1 milyar Dolardır. Fakat bu göstergeler ülkelerimizin potansiyeline uygun değildir. 2012 yılı Mayıs ayında gerçekleştirilen Türkiye Başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Kazakistan ziyaretinde ve Ekim ayında Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın N. Nazarbayev’in Türkiye’ye yapmış oldukları ziyaretinde ekonomi alanında bir çok önemli anlaşmalara imza atıldı, Ekim ayında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi yapıldı. Bir diğer önemli husus, 2011 yılın başında Kazakistan – Rusya ve Beyaz Rusya tarafından Gümrük Birliği kuruldu. Bu üç ülke arasındaki gümrük engeli de ortadan kalktı. Yani Kazakistan’da imal edilen ürün gümrüksüz olarak 170 milyon nüfuslu Rusya ve Beyaz Rusya pazarlarına satılabilecektir. Hatta Kazakistan’dan Türkiye’ye ucuz nakliyeyi göz önümüzde tuttuğumuzda, ürünlerinizi Türkiye’ye de daha ucuza ihraç edebilirsiniz. Ülkelerimiz arasındaki ticareti ve yatırım imkanlarının genişletilmesi için devlet yönetimimiz büyük çaba sarf etmektedir. “Şımkent-İstanbul-Şımkent” havayolu seferi ile Kazakistan ile Türkiye’yi bağlayan düzenli hava seferleri üçe çıkmış oldu. Daha evvel Kazakistan’ın sadece Astana ve Almatı şehirlerinden düzenli seferler vardı Türkiye’ye. Ülkemizde bir çok İhtisaslı Serbest Ekonomi Bölgeleri faaliyetlerine devam etmektedir. Hükümetler arası düzeyde “Yeni Sinerji” adlı Ortak Ekonomik Program ve Eylem Planı imzalanmıştır geçtiğimiz yıl. Günümüzde Kazakistan’da Sanayi Kalkınma Programı uygulanmakta ve ön plana tarım, metalürji, petrol üretimi, enerji, kimya, farmakoloji, inşaat malzeme üretimi, ulaştırma ve enformasyon, makine sanayi, uranyum, turizm ve uzay çıkmaktadır. İki ülke arasındaki ticari-ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla, Devlet başkanımızın talimatı ve Büyükelçiliğimizin inisiyatifi ile Kazakistan’da Türk sanayicilerinin katılımıyla Ortak Kazak-Türk Organize Sanayi Bölgelerinin kurulması çalışmaları başlanmıştır. Böyle bir uygulamayı Kazakistan dünyanın başka hiç bir ülkesi ile yapmamaktadır. Bu Türkiye’ye ve Türk sanayicisine olan güvenin göstergesidir. Kazakistan’a gelecek olan Türk yatırımcıları artık tek başına değil, toplu bir şekilde Seneyi Bölgelerinde yer alabilecekler ve tüm bürokratik engellerden arındırılmış olacaklar. Bu Sanayi Bölgelerinin işleyişi de aynen Türkiye’deki Sanayi Bölgelerindeki gibi olacak, ve şirket kuruluşları ile ilgili işlemlerde sadece kendileri tarafından seçilen OSB yönetimi ile muhatap olacaklardır. Artık ülkemizde kurulacak olan Sanayi Bölgelerinde yer alacak değerli Türk sanayicileri ürettikleri malları gümrüksüz Rusya ve Beyaz Rusya’ya sevk edebilecekler, hem de ihtiyaç duydukları hammaddeye daha yakın olacaklardır. Kazakistan’ın yatırım imkanları ve ülkemizde iş yapmanın ipuçları, bunların içinde her ilimizde elektrik, su ve diğer altyapı maliyetleri ile ilgili bilgileri içeren, geniş kapsamlı kitapları Türkçe olarak hazırladık. Bu anlamda Sakarya’nın değerli işadamlarını ve sanayicilerini Kazakistan’da kurulacak Ortak Kazak-Türk Sanayi Bölgelerine davet etmek istiyoruz. Konuşmamın sonunda bu programı organize eden TÜSKON’a ve üyesi olan SAGİAD başkanlığına bir daha teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum. Dünya ülkelerinin çalkalandığı bu dönemde, Kazakistan – Türkiye dostluğunun ve kardeşliğinin ebedi olmasını diler, Sizlere de sağlık ve refah temenni ederim” diye konuştu.