Sütü ve sütünden üretilen ürünlerin, etinden imal edilen sucukların lezzetiyle tanınan mandaların sayısı giderek azalıyor. 1982'de Türkiye'de sayıları 1 milyon civarında olan manda varlığı, bugün 200 bine kadar düştü. Türkiye'nin manda varlığının artırılması için teşvik projeleri geliştiren Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, hazırlanan projeler için pilot il adayları arasına Sakarya'yı da dahil etti.
Türkiye'nin manda nüfusunun hızla azalması üzerine harekete geçen Tarım Bakanlığı, manda yetiştiriciliği için pilot iller belirleyecek. Sakarya, eti ve sütüyle kıymetli bir hayvan olan manda yetiştiriciliğinde pilot il adayları arasına girdi.
Sakarya'nın Geleceği İçin Manda Yetiştiriciliği
Sığır etine göre yüzde 40 daha az kolesterol ve yüzde 55 daha az kalori içeren manda eti üretiminde yıllar içinde ciddi bir düşüş gözlendi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı verilerine göre, 1980 yılında 9 bin 25 ton olarak gerçekleşen manda eti üretimi, 2000 yılında 3 bin 301 tona kadar düştü. Sakarya Tarım İl Müdürü Abdurrahman Çakar, mandacılığın yeniden geliştirilmesi ve genetik zenginliğinin sağlanması için geliştirdikleri projenin bakanlık tarafından kabul edildiğini ve Sakarya'nın proje için pilot illerden biri seçildiğini kaydetti. Çakar, bakanlıktan gelen uzmanların il ve ilçelerdeki çeşitli meralarda incelemelerde bulunduğunu kaydederek, şunları söyledi: "Uzmanlar başta Akyazı olmak üzere manda bulunan diğer ilçelerimizde çeşitli tespitler yaptı. Proje kapsamında manda varlığının daha da geliştirilmesi ve manda başına alınan süt veriminin artırılması için çalışacağız. Ayrıca mandalara özel mera ıslahları da yapacağız. Bu meralar zaman zaman su altında kalan meralardır. O nedenle de kullanılamayan meraların kullanılması açısından mandaların ayrı bir faydası var. Ayrıca manda sütü özel bileşimi nedeniyle süt ürünleri için özellikle istenen bir süt türü. Bunun da piyasaya daha uygun şartlarda satılması için üretici birliklerini projeye entegre ederek ülkenin ve Sakarya'nın geleceği için uygulamaya koymak istiyoruz.''
Manda Sütü Aranan Bir Süt
Manda sütünün yoğurt ve peynir yapımında aranan bir süt olduğunu belirten Çakar, manda sütünün bu yüzden daha pahalı olduğunu ifade etti. Proje kapsamında belirlenen ailelere kredili ve teşvikli manda dağıtılacağını bildiren Çakar, "Çiftçinin eline inek sütünden litre başına 65 YKr geçiyor. Manda sütünde ise bu fiyat 1,5 YTL'nin üzerine çıkabilir. Proje kapsamında üreticilerin erkek cinsi hayvanları besi olgunluğuna geldiğinde et olarak değerlendirmeleri sağlanacak." dedi.
Manda Eti Sığırdan Daha Az Kolestrol İçeriyor
Akyazı ilçesine bağlı Gebeş köyünde manda yetiştiriciliği yapan Hikmet Aksoy, yıllardan beri büyükbaş hayvan yetiştirdiklerini belirterek, iki yıl önce manda yetiştirmeye başladığını kaydetti. Manda etinin sığır etinden daha az kolesterol içermesi nedeniyle özellikle tercih edilen bir ürün olduğunu ifade eden Aksoy, "Manda sütündeki mineral hiçbir sütte yok. Mandanın beslenmesi kolaydır, ne bulursa yer. Sütünden ve etinden yararlanmak için üretim yapmak istiyoruz. 6 ay içinde 72 tane manda aldım. Manda almak için Ağrı, Iğdır, Muş ve Trakya'ya gittim. Şu anda 100 adet mandam var." diye konuştu.
Manda Yoğurdu Daha Değerli ve Pahalı
Mandanın ineğe göre daha az süt verimi olduğunu kaydeden Aksoy, mandayı sağacak adam bulamamaktan da yakındı. Çiftçilere manda yetiştirmelerini öneren Aksoy, "Sütü 1,5 YTL ile 2,5 YTL arasında değişiyor. Manda yoğurdu da diğer yoğurtlardan daha değerli ve pahalı." tavsiyesinde bulundu. Anadolu Ajansı