Son bir haftada İstanbul'da 72, Bursa'da 8 ve Kayseri'de 5 kişinin mantar zehirlenmesi belirtisiyle hastanelere kaldırılması, dikkatlerin mineral ve vitamin bakımından zengin olan bu besine çevrilmesine yol açtı. Özellikle bahar aylarında mantar zehirlenmelerine bağlı ölümlerde artış olduğunu vurgulayan uzmanlar, araziden toplanan mantarların yenilmemesi uyarısında bulundu.
200 Mantarın 10'u Zehirli
Doğada yetişen 200 kadar zehirli mantarın 10'unun öldürücü özelliğe sahip olduğunu belirten Selçuk Üniversitesi Mantarcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Celaleddin Öztürk, pek çok vatandaşın zehirli türleri anlayamadığı için mantar sebebiyle hayatını kaybettiğini söyledi. Mantarın mükemmel bir besin kaynağı olduğuna işaret eden Öztürk, ülkemizde kültür yetiştiriciliğinin endüstri kolu haline geldiğini belirterek yabani mantarların yenilmemesi gerektiğini kaydetti.
Zehirli Mantar İle Zehirsiz Mantarı Ayırt Etmek Çok Zor
Prof. Dr. Türkan Akyol Göğüs Hastanesi Başhekimi Uzm. Dr. Burhanettin Alkan da ormanlık alan ve kırlarda yetişen yenilebilir türleri zehirlilerinden ayırmanın çok zor olduğuna dikkat çekti. Zehirli mantarları kolayca tanımak için pratik ayrım noktalarının bulunması gerektiğini kaydeden Dr. Alkan, kulaktan dolma, yanlış, kalıplaşmış ve bilimsel değeri olmayan inanışlara itibar edilmemesi gerektiğini ifade etti. Özellikle Marmara ve Karadeniz'de zehirli mantarlara sık rastlandığını kaydeden Alkan, "Seralarda yetiştirilen, marketlerde ambalaj içinde satılan, firma adı ve adresi belli olan kültür mantarlarının tüketilmesiyle zehirlenmeler önlenecektir." dedi. Mantar zehirlenmesinin belirtilerini göz yaşarması, aşırı tükürük salgısı, terleme, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal, baş dönmesi, karın bölgesinde kramplar ve gözbebeklerinde küçülme şeklinde sıralayan Dr. Alkan, bu kişilerin en kısa zamanda doktora götürülmesinin şart olduğunu bildirdi. Mümkünse hastayla beraber, yenilen mantar örneklerinin de hastaneye götürülmesini tavsiye etti. Uzm. Dr. Alkan, yeterli düzeyde tedavi edilemeyen vakaların, ağır karaciğer yetmezliği ve ölümle sonuçlanabileceğinin unutulmaması gerektiğini söyledi.
İstanbul İl Sağlık Müdürü Vatandaşları Uyardı
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü de son günlerde artan mantar zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyardı. Müdürlük yetkilileri, zehirlenme sebebiyle hastanelere başvuran 72 kişiden 11'inin tedavisinin devam ettiğini belirtti. Yapılan açıklamada, İstanbul'da en fazla zehirlenmeye sebep olan mantar türünün 'köy göçüren' olduğu, bunun da 'zeytin mantarı', 'kükürtlü mantar', 'çörek mantarı' ve 'deli mantar' gibi çeşitleri bulunduğu bildirildi. Türe göre zehirlenme tablosunun değiştiği kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Zehirlenme hali 3 dakika ile 3 saat arasında görülebilir. Zamanında müdahale edilmezse hasta kalp veya solunum durması ile ölür. Bazı mantarlar da karaciğer üzerine toksit etkilidir. Bu türlerde zehirlenme 6-15 saat devam edebilir. Yüzde 70 oranında ölüme neden olur. Zehirli mantarların bir kısmı da hemoliz yapar. Yani kanı eritir. Bu tür zehirlenmeler, 24 saat sonra ortaya çıkar ve yüzde 20 öldürücüdür."
Bursa da zehirlenme haberlerinin geldiği iller arasında yer aldı. Araziden topladıkları mantarı yiyen 8 kişi tedavi altına alındı. Kayseri'de de kır mantarından yapılan yemeği yiyen aynı aileden 5 kişi hastaneye kaldırıldı.
Doğru Bilinen Yanlışlar
Mantar pişirirken kullanılan gümüş kaşık veya yüzük siyahlaşırsa zehirlidir.
Demir yanında veya yakınında yetişen mantar zararlıdır.
Ağaç üzerindeki mantarlar yenir, zehirlisi yoktur.
Böceklerin yediği mantarlar zehirli değildir.
Kırdan toplanan mantara dikkat!
Üretim şartları sağlıklı olmayan ve ambalajlanmayan mantarları satın almayın.
Kır, dağ, orman gibi açıktan toplananları yemeyin.
Mantar yedikten sonra bulantı, kusma, ishal ve ağrı gibi belirtiler varsa derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun.