Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Makina Mühendisliği Bölümü'nde engellilerin yürümesini, basamak çıkmasını ve oturup kalkmasını kolaylaştıracak bacak protezi geliştirildi.
Projeyi yürüten SAÜ Makina Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yar. Doç. Dr. Akın Oğuz Kaptı, diz eklemleri için geliştirilen protezin hayata geçirilmesi durumunda engellilere çok büyük faydalar sağlayacağını söyledi. Kaptı, yaptığı açıklamada, 'Yardımcı Ortopedik Sistemler İçin Kural Tabanlı Kontrol Yaklaşımı' adını verdikleri projenin, bacaklarını kaybeden kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yardımcı sistemler geliştirmeye yönelik sürdürülen bir proje olduğunu belirtti.
Yaygın olarak kullanılan protezlerin pasif yapıda olmaları sebebiyle kendilerinden beklenen işlevleri tam olarak yerine getirmekte yetersiz kaldığını vurgulayan Kaptı, geliştirdikleri bacak protezinin hayata geçmesi durumunda ortopedik engellilerin ihtiyaçlarına cevap verebileceğini kaydetti.
Kaptı, "Ampütasyon (Kol ya da bacağın kesilmesi) geçiren kişilerin mobilitesi büyük oranda yardımcı ortopedik sistemlere bağlıdır. Günümüzde yaygın olarak kullanılmakta olan bacak protezleri, pasif yapıda olmaları sebebiyle kendilerinden beklenen işlevleri tam olarak yerine getirmekte yetersiz kalmaktadırlar. Bu tip protezlerle anormal pozisyonlara düşmeden merdiven çıkabilmek veya salınma fazında diz eklemi rijitliğini ayarlayabilmek oldukça güçtür. Bu protezler yüksek metabolik enerji tüketimine neden olmakta ve yeterli yürüyüş simetrisi sağlayamamaktadır. Çalışmasını sürdürdüğümüz projede ortopedik engelli kimselerin ihtiyaçlarına daha iyi cevap veren yardımcı sistemlerin geliştirilmesine ve yaşam kalitelerinin artırılmasına katkıda bulunmasını amaçlıyoruz." diye konuştu.
Protez Yürüyüş Bozukluklarını Giderecek
Protezi yıl sonuna kadar hastalar üzerinde deneyeceklerini ifade eden Kaptı, ilk etapta protezin günlük hayatta kullanımını hedeflemediklerini dile getirdi. Test düzeneği üzerindeki çalışmalar yapılarak projenin yıl sonuna kadar tamamlanacağını anlatan Kaptı, projede hedeflenen sonuçlara ulaşılması halinde protezin yürüyüş bozukluklarını gidereceğini belirtti.
Kaptı, olumlu sonuçlar almaları halinde daha esnek ve rahat kullanılan aktif protezler geliştirileceğini ve bacakların fonksiyon kaybına uğramış olan tarafı ile sağlam olan tarafı arasında simetrinin sağlanacağını vurguladı.
Kaptı, protezin çalışmasıyla ilgili şu bilgiyi verdi: "Proteze bağlı bir motor bulunuyor. Motoru sürecek olan bir mikro işlemcisi var. Mikro işlemcide ise daha önceden hazırlanmış bazı kurallar var. Sensörler yardımıyla hastanın o anki durumunu algılayıp yapmak istediği hareketi sağlayacak şekilde motorun sürülmesi üzerine kurulmuş bir sistem. Sensörler yardımıyla motor istenilen hareketi yapıyor. Kişi merdiven çıkacaksa merdiven çıkıyor. Yürüyecekse yürüyor. İnecekse iniyor. Protez oturup kalkmasını da kolaylaştırıyor. Protez sayesinde engelliler ayakta dengeli şekilde durabilecek. Bu sayede yürüyüş bozuklukları giderilecek. Başlangıçta belki yürüme hızından daha yavaş olabilir. Çünkü enerji problemi var. Bunu kullanacak kişinin yanında batarya taşıması gerekiyor. Projenin uzun vadede bu konudaki bilimsel çalışmalara ışık tutacak bir çalışma olmasını ümit ediyoruz."