Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Ayar, TÜBİTAK\'ın desteklediği proje kapsamında, ayçiçeği, mısır ve çeşitli meyvelerin artıklarından diyet lif üretti. Ayar, posalardan elde edilen diyet lifleri dondurmaya katarak, probiyotik (içinde sindirim sistemi için yararlı mikroorganizma içeren gıda) dondurma üretti.
\'Diyet Lif Değeri Yüksek Bazı Gıda Sanayi Artıklarının Yoğurt ve Dondurmada Kullanılabilirliği ve Bu Ürünlerin Kalitesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması\' konulu proje kapsamında, fabrikalardan alınan bazı meyve, ayçiçeği ve mısır artıklarından 1 yıllık çalışma sonunda diyet lif kaynakları üretildi. Posalardan elde edilen diyet lif kaynakları da dondurma ve yoğurda katılarak, probiyotik ürünler geliştirilmeye çalışıldı. Yoğurtta istenen sonuç alınamazken dondurmada başarı sağlandı. Diyet lif kullanılarak ayçiçeği ve mısır katkılı probiyotik dondurma üretildi.
Doç. Dr. Ahmet Ayar, işlendikten sonra çöpe atılan, gübre ya da yem olarak kullanılan gıda posalarını ekonomiye kazandırmak için önemli bir çalışma yaptıklarını söyledi. Proje kapsamında meyve suyu fabrikalarından kayısı, elma ve üzüm gibi çeşitli meyvelerin posalarını, sıvı yağ fabrikalarından da ayçiçeği ve mısır atıklarını topladıklarını kaydeden Ayar, "Posalara enzimatik ve benzeri saflaştırma işlemleri uygulayıp diyet lif elde ettik. Kurutma işlemine tabi tutulan lif kaynaklarını gıdanın içerisinde en iyi çözünebilecek şekilde öğüttük. Daha sonra bunları dondurma ve yoğurda katarak denemeler yaptık. Denemeler sonucunda yoğurtta istediğimiz sonuçları alamadık. İlave ettiğimiz bu katkı maddeleri yapı içerisinde homojen bir şekilde dağılmadığı için faz ayrışmasına neden oldu. Bu nedenle yoğurttan çok dondurma üzerine yoğunlaştık. Yaklaşık olarak yüzde 4 oranında kullandığımız çeşitli meyveler ile ayçiçeği ve mısır posasından ürettiğimiz dondurma örneklerinin tadı ve diğer yapısal özellikleri panelistler tarafından çok beğenildi." diye konuştu.
"Sindirim sistemi için çok anlamlı"
Diyet liflerin, sindirim ve bağırsak sistemini düzenleyici özelliği bulunduğunu anlatan Ayar, diyet lifler kullanarak ürettikleri probiyotik dondurmaların sağlık için çok faydalı olduğunu belirtti. Liflerin, dondurmaya kattıkları probiyotik mikroorganizmaların gelişmesine katkı sağladığını da tespit ettiklerini vurgulayan Ayar, şu bilgileri verdi: "Probiyotik dediğimiz faydalı mikroorganizmalar bağırsaklarda zararlı mikroorganizmaların gelişmesini ve zararlı maddelerin vücuda alınmasını engelliyor. İlave edilen kültürler ile dondurma probiyotik özellik kazandı. Dondurmaya kattığımız probiyotik mikroorganizmaların mısır ve ayçiçeği gibi diyet liflerin etkisi ile daha fazla geliştiklerini gördük. Bu yararlı mikroorganizmalar ve diyet lifleri besin kaynağı olarak kullanılabiliyor. Bu sayede, dondurmaları tüketen insanlar faydalı mikroorganizmaları vücutlarına daha fazla alabilecek. Normal dondurmada probiyotik organizma bulunmuyor. Dondurma, hayvansal bir gıda olarak görülüyor. İçerisinde bitkisel besin maddeleri yok denecek kadar az. Ama dengeli beslenmede hayvansal ve bitkisel kaynakların birlikte kullanılması tavsiye ediliyor. Biz bunu da gerçekleştirdik. Yani hayvansal bir ürünü bitkisel kaynaklarla güçlendirdik."
Çalışmalar sonucunda sanayi atıklarının, normal bir gıda olarak değerlendirilebilecek şekilde tamamen geri kazanıldığını kaydeden Ayar, diyet lifleri dondurmaya ilave ederek çeşitlilik sağladıklarını ve dondurmaya sağlığı koruyucu fonksiyonel özellikler kazandırdıklarını sözlerine ekledi.