COĞRAFİ KONUMU
Kuzeyinde Sapanca Gölü, doğusunda Sakarya merkez ilçesi Adapazarı, güneyinde Samanlı Dağları, Geyve ve Pamukova İlçesi, batısında da Kocaeli merkez ilçesi İzmit yer alır. Yüz ölçümü I4 km denizden yüksekliği de 36 m'dir. Sakarya'nın yüzölçümü (alanı) en küçük, nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçesidir.
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
İlçe toprakları yer şekilleri bakımından iki bölüme ayrılır, Birinci bölümü, Bolu'nun güneyinden uzanan Köroğlu Dağları'nın bölgedeki uzantısı olan Samanlı Dağlan'nın kuzey yamaçları ve bu yamaçlarda oluşmuş vadileri içine alır. Bu bölüm oldukça engebelidir. İkinci bölümünü ise, Samanlı Dağları'nın kuzey eteklerinde Sapanca ilçe merkezinin de yer aldığı dağ eteği ovasıdır. Bu ova dağların kuzey yamaçlarından inen derelerin taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur. Bu dağlardan inen derelerin en önemlileri İstanbul Deresi, Kurtköy Deresi ve Mahmudiye Deresidir. Ayrıca ilçenin en önemli deresi olan Akçay Deresi de Sakarya Nehri ile birleşir. Kuzey Anadolu deprem kuşağı (fay hattı) Sapanca Gölünden geçer. Bu sebeple ilçe. birinci derece deprem bölgesidir. Ancak fay hattının gölden geçmesi ilçe merkezinin ve diğer yerleşim alanlarının depremden daha az etkilenmesini sağlamıştır, ilçe 17 Ağustos 1999 depremini bu sebeple az hasarla atlatmıştır.
NÜFUSU
İlçenin son genel nüfus sayımlarına göre toplam nüfusu 29.829 dur. Bu nüfusun 16.653 ü merkez, 4.183 ü Kırkpınar, 2.416 sı Kurtköy beldelerinde olup 6.577 si köylerde yaşamak-tadır. İlçenin nüfus yoğunluğu ortalama km. başına 179 kişi düşmekle beraber bu oran or-man içi civarındaki köylerde daha düşüktür. İlçe merkezi ile İzmit-Sapanca karayolu üzerin-deki köylerde bu oran daha yüksektir.
Elde kesin bir bilgi bulunmamakla beraber Mimar Sinan tarafından yaptırıldığı söylenen Kemer 'in bulunduğu yerden İpek Yolunun geçtiği rivayet edilir. Kemer birkaç kez onarım gördüğünden bügün sadece ana gövdesi tarihi eser niteliğindedir. Kemer 'in ilk onarımı 1905 yılında orijinal yapısı korunarak Sapanca 'da Nahiye Müdürlüğü yapan Yanyalı Vecihi Orhon tarafından yaptırılmıştır.
Çoğunluğu 1800'lü yıllardan kalma Sapanca Evleri sağlam yapıları, çıkma balkonları ve estetik dış görünümleri ile incelenmeye değerdir. Bunların 1967 depereminde zarar görenleri büyük onarım gördüklerinden orjinalliklerini büyük ölçüde kaybetmiştir. 17 Ağustos 1999 depremi de bu evlerin bir kısmına hasar vermiştir. Tarihi evlerin bir çoğu koruma altındadır. Tarihi evlere, çarşı civarı, Çayiçi ve Rüstempaşa mahallelerinde daha sıklıkla rastlanmaktadır.
Kaynak:www.sapanca.gov.tr