Şekerde Kota Bayramdan Sonraya Kaldı

Şeker Kurulu, 2010-2011 dönemine ilişkin şeker pazarlama kotalarını, şeker şirketlerine bildirdi. Kotalar, şirketlerin mutabakatı sağlandıktan ve fabrika bazında dağıtıldıktan sonra netleşecek.

Kotalar, pazarlık görüşmelerinin devam etmesi nedeniyle şeker fabrikalarının özelleştirilmesi açısından önem taşıyor.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Şeker Kurulu, 2010-2011 dönemine ilişkin şeker pazarlama kotalarını Kurban Bayramı tatilinden önce; şeker üretim şirketlerine bildirdi. Şirketler, bu kotaları değerlendirecek. Özellikle Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü'nün ise kendisine tahsis edilen bu kotaları fabrika bazında tahsis etmesi gerekiyor. Bu tahsisat miktarları, portföy halinde özelleştirme çalışmaları ve pazarlık süreci devam eden fabrikalar açısından önem taşıyor.

Kota, bir şirketin 1 Eylül-31 Ağustos dönemini kapsayan pazarlama döneminde, yurt içinde ne kadar şeker satabileceğini gösteriyor. Kurul'un, her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar, müteakip 5 pazarlama yılına ait ülke içinde pazarlanabilecek şeker miktarını gösteren A Kotası'nı sakaroz kökenli ve diğer şekerler (nişasta bazlı şekerler) için ayrı ayrı ve gerektiğinde dönemsel olarak yurt içi talep verilerini değerlendirerek belirlemesi gerekiyor. Ancak, şirketlerin pancar üreticileri ile sözleşme yapmalarını sağlamak üzere, bu kotalar, genelde Kasım ayında şirketlere bildiriliyor. Şirketler, satabilecekleri şeker miktarını dikkate alarak, ekim dönemi olan bu aylarda pancar üreticileri ile sözleşme yapıyorlar.

Yurt içi talep tahmini, Kurul tarafından temin edilecek geçmiş yıllara ait, şirketlerin satış ve dış ticaret bilgileri ile ilgili resmi ve özel kuruluşların tüketim ve tüketimi etkileyen unsurlara, dış ticarete ilişkin verileri de göz önüne alınarak hesaplanıyor.

Kurul, şirketlerin A ve (ihtiyat şekeri olarak bilinen ve A kotasının belli bir oranı kadar olan ) B kotalarını, belirlenen ülke toplam A ve B kotası miktarları içinde kalmak kaydıyla, her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar fabrikaların işleme ve şeker üretim kapasitelerini göz önünde bulundurarak tespit ediyor. Kotalar fabrikaların üretim süreleri ile son 3 yıllık ortalama fiili günlük işleme kapasiteleri ve/veya üretim miktarları ve randımanları esas alınmak suretiyle hesaplanıyor.

TÜRKŞEKER'e ait fabrikaların pazarlık ve özelleştirme çalışmaları sürdüğü için bu kotaların fabrikalara göre dağıtımının önem taşıdığı belirtilirken, özellikle pazarlık görüşmeleri süren fabrikalarda, kotaların, 2009-2010 dönemine göre değişmemesi gerektiği vurulanıyor. Kotaların değişmesinin, fabrikaların fiyatını ve pazarlık şartlarını değiştirebileceğine, alıcıların bu konuya çok dikkat ettiğine, en azından portföy bazında bu kotaların değişmemesi gerektiğine dikkat çekiliyor.

Şeker Kurulu, 2007/2008 pazarlama yılı döneminde pancar şekeri için, 2 milyon 107 bin tonu A kotası, 84 bini B kotası olmak üzere 2 milyon 191 bin ton, 2008/2009 pazarlama döneminde, 2 milyon 400 bin tonu A kotası, 120 bin tonu B kotası olmak üzere 2 milyon 520 bin ton, 2009/2010 pazarlama döneminde ise 2 milyon 348 bin tonu A kotası, 122 bin tonu B kotası olmak üzere 2 milyon 560 bin ton ülke kotası belirlemişti.

Kotaların bu düzeyde belirlenmesine karşın, şirketlerin stokları nedeniyle, o yılki şeker üretimi daha düşük kalabiliyor. 2007/2008 pazarlama döneminde 2 milyon 191 bin tonluk kotaya karşın şirketler 1 milyon 708 bin ton üretip, 1 milyon 671 bin ton A kotası kapsamında satış yaptı.

Türkiye'de kamuya ait 25, özel sektöre ait 8 pancar şekeri fabrikası bulunuyor. Pancar şekeri üretiminde, TÜRKŞEKER'in de aralarında bulunduğu 7 şirket bulunuyor.

TÜRKŞEKER'e, 2 milyon 36 bin ton üretim kapasitesine karşın, 2009/2010 döneminde 1 milyon 403 bin ton A kotası tahsis edilmişti.

AA