Tüm Yurt Kara Kışa Teslim

Türkiye'nin büyük bir bölümünde soğuk hava etkili oluyor. Ülkenin doğusuna gidildikçe eksi 20 ve eksi 30'lar ölçülerken soğuğun memleketi Sivas'ta son 23 yılın rekoru kırıldı.

Dondurucu soğukların yaşandığı ocak ayının ilk haftasından itibaren şubat ayının ilk haftasının sonuna kadar olan bölüm, geleneksel halk takviminde 'zemheri' olarak adlandırılıyor.

Günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen dondurucu hava, aynı zamanda seyrine doyum olmayan manzaralar ve 'buz tutan göl üzerinde mangal keyfi' gibi renkli görüntülerin oluşmasını sağlıyor.

Dondurucu havanın en etkili olduğu şehirlerden biri Edirne idi. Edirne'de 'sel' haberleriyle bilinen Meriç ve Tunca'nın çevresi bugün 'kartpostallık' görüntülere sahne oldu. Soğuk havaya aldırmayan Edirneli bir vatandaş ormanlık alandaki buz tutan ağaçları seyretti. 'Kristalden heykelleri' andıran ağaçların seyrine doyum olmadı.

Edirne'den Türkiye'nin diğer ucuna, Ardahan'a gidildiğinde ise manzaranın 'özü' aynıydı ancak kahramanları farklıydı. Isının eksi 30'lara düştüğü Ardahan'da ağaçlar değil, ineklerini satmak için hayvan pazarına gelen vatandaşlar 'buz tuttu'. Soğuk havaya rağmen beklemek zorunda olan satıcıların saçlarının ön bölümü ile kaşları ve kirpikleri dondu. Yine Ardahan'da dondurucu soğuk nedeniyle kayganlaşan yollar hem vatandaşlara hem de yük arabası çekmeye çalışan ata zor anlar yaşattı.

Ardahan'dan biraz batıya ve güneye doğru gidildiğinde ise 'donan şelaler' görüldü. Erzincan'ın Çağlayan beldesinde her yıl donan Girlevik şelalesinde aynı manzaralar bu kış da görüldü. Şelaleye tırmanan Dağcılık Kulübü mensubu sporcular, dev Türk bayrağı ve Atatürk posteri açarak gösterisini tamamladı. 'Kristal heykel' haline gelen başka bir şelale ise Bitlis'te idi. Bitlis'te dikkat çeken görüntü ise şelalenin ön kısmının donması arka kısmında akışın devam etmesiydi.

Bitlis'in komşu illerinden vatandaşlar, araçlarını dondan kurtarıp çalıştırabilmek için ilginç yöntemler denedi. Sürücülerden bazıları araçların altında ateş yakarak motoru çalıştırma uğraşı verirken bazı vatandaşların daha önceden tedbir aldığı görüldü. Tedbirli sürücüler araçlarının üstünü naylon ile motor bölümünü de battaniye ve kilim ile kapattı.

Soğuk hava, gün boyu dışarıda kalıp ekmek parası kazanmaya çalışanlar için de 'çile' oldu. Kırıkkaleli pazarcılar tezgahlarının ön ve iç kısımlarında soba yakarak ısınmaya çalıştı.

'Soğuğun asıl memleketi' olarak bilinen Sivas'ta son 23 yılın rekoru kırıldı. 1975 yılında eksi 24 olarak ölçülen en düşük ısı bugün eksi 34 olarak ölçüldü. Sıkı sıkıya giyinip sokağa çıkan Sivaslılar, soğuk nedeniyle 'ulaşım' sıkıntısı çekti. Çoğu mazot ile çalışan araçların benzin depoları donunca şehiriçi ulaşım aksadı. Vatandaşlar, saatlerce durakta beklemek zorunda kaldı. Sivaslı sürücüler de Muş'takiler gibi araçların 'ateş' ile çalıştırdı.

Bugün 'don' haberlerinin 'en sıcağı Bolu'dan geldi. Eşsiz güzelliği ile yaz kış Türkiye'nin en çok ziyaret edilen yerlerinden biri Gölcük gölünün yüzeyi buz tuttu. Gölcük'te bulunan tatilciler, buz tutan göl yüzeyinde piknik yaptı. Tehlikeyi göze alıp mangal yakan tatilciler buz üstünde güneşlenmenin tadını çıkardı.

Geleneksel kültürde 'Zemheri' olarak bilinen yılın en soğuk günleri, kimi yerde 'çile'ye kimi yerde de 'sefa'ya dönüştü.

Türk Dil Kurumu internet sitesindeki elektronik sözlüğünde 'Zemheri' kelimesinin karşılığı olarak 'kara kış' yazıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın internet sitesindeki 'Halk Takvimi ve Meteorolojisi' bölümünde 'zemheri' tabiri ile ilgili bölümü 'Kış:Zemheri (22 Aralık - 31 Ocak) / Karakış (1 Şubat - 21 Mart)' şeklinde ifade ediliyor. Sitede şu ifadeler yer alıyor: "Kış devresi 45'er günlük Kasım, Zemheri, Hamsin adlı üç ana bölüme ayrılır.Tamamı 180 gün olarak kabul edilen kış devresinin ilk 135 günü yani Kasım-Zemheri-Hamsin aylarına "sayılı" ya da "hesaplı" adları verilmektedir.