Yargıtay'dan kadın işçileri ilgilendiren karar

Kadınların erkeklere göre yüzde 15.6 daha az kazanabildiği Türkiye'de, bu toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dair Yargıtay'dan önemli bir karar geldi. Fabrikada sırf kadın olduğu için daha az kazandığı gerekçesiyle dava açan bir kadına tazminat ödenecek.

Bir okuma fabrikasında çalışan kadın işçi, kendisiyle aynı işi yapan erkek işçilerin daha fazla ücret aldıklarını, sırf kadın olduğu için, aynı işi yapmasına rağmen kendisine daha az ücret ödendiğini iddia ederek mahkemenin kapısını çaldı.

Yıllar süren davada son sözü söyleyen Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, işverenin eşit işe eşit ücret ödememesinin eşit işlem borcunun ihlali niteliğinde olduğunu belirterek, kadın işçiye tazminat ödenmesi gerektiğine hükmetti.

DAVANIN REDDİ TALEP EDİLMİŞTİ

Bir dokuma fabrikasında devereci olarak çalışan çalışan, sırf kadın olduğu için diğer devereciler ile aynı işi yapmasına rağmen daha az ücret aldığını belirterek iş sözleşmesini feshetti.

İş Mahkemesi'nin yolunu tutan işçi; davalı işverenin iş yerinde ücret konusunda cinsiyet ayrımı yaptığını, İş Kanunu'na göre işverenin eşit iş yapan işçiye eşit ücret ödemekle yükümlü olduğunu, bu borca aykırı davranan işverenin işçiye 4 aylık ücreti tutarında tazminat ödemesi gerektiğini dile getirdi.

Ancak davacının, kendisinden daha fazla mesleki tecrübesi bulunan ve kendisine oranla daha fazla üretim yapan çalışanlarla maaşını kıyaslayarak haksızlık yapıldığı gerekçesiyle iş akdini haksız ve kötü niyetle feshettiği, bu sebeple kıdem tazminatı ile ücret alacağı farkına hak kazanamadığını savunarak davanın reddini talep edildi.

Davanın kısmen kabulüne hükmeden Mahkeme; yıllık izin ücreti alacağının tahsiline, diğer taleplerin reddine karar verdi. Kararı davacı avukatı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.

Kararda şöyle denildi:

‘EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET ÖDEMEMEK İHLALDİR’

“Eşit davranma borcuna aykırılığı ispat yükü işçide olmakla birlikte, anılan maddenin son fıkrasında yer alan düzenlemeye göre işçi ihlalin varlığını güçlü biçimde gösteren bir delil ileri sürdüğünde aksi işveren tarafından ispatlanmalıdır.

Dosyadaki mevcut delil durumuna göre, davacı cinsiyet ayrımcılığı yönündeki iddiasını kanıtlayamamış ise de işverenin eşit işe eşit ücret ödememesi eşit işlem borcunun ihlali niteliğindedir ve ayrımcılık tazminatının koşulları oluşmuştur.

Mahkemece davacının çalışma süresi de dikkate alınarak, anlan yasanın 5. maddesi kapsamında ayrımcılık tazminatına hükmedilmesi gerekirken tazminat talebinin reddine karar verilmesi hatalıdır.

Buna göre, davacının fark ücretleri de hesaplanmalı ve hüküm altına alınmalıdır. Diğer yandan davacının aynı kıdem ve aynı işte çalışan işçi ile aynı ücretle çalıştırılmaması suretiyle eşit işlem borcunun ihlal edilmesi 4857 sayılı Yasa’nın 24/II-e maddesi uyarınca işçiye haklı fesih yetkisi verir. Bu itibarla iş akdini bu nedenle haklı nedene dayalı olarak fesheden davacının kıdem tazminatı isteğinin de kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. Mahkeme hükmünün bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”

KADINLAR YÜZDE 15.6 DAHA AZ KAZANIYOR

Öte yandan, İLO verilerine göre, dünya genelinde kadınlar erkeklere göre yaklaşık yüzde 20 daha az ücret almaya devam ediyor. Türkiye'de ise bu oran yüzde 15.6.

Bu oranları ‘kabul edilemez derecede’ olarak niteleyen ILO raporunda, “Günümüzde kadın-erkek ücret farkı, sosyal adaletsizliğin en büyük göstergelerinden biridir” denilmişti.