Zeolit madeninden meyve, sebzelerin ömrünü dört kat uzatan plastik ambalaj üretti.
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Fen Bilimleri Enstitüsü\'nde doktora yapan Tolga Gökkurt, ülkede bor kadar yoğun bulunan zeolit minerallerini kullanarak, taze meyve ve sebzelerin raf ömürlerini dört kat uzatabilen plastik ambalaj geliştirdi.
Türkiye\'de 45 milyon ton taze meyve ve sebze üretiminin yüzde 25 ile 40\'a denk gelen kısmı çöpe atılıyor. Bu olumsuzluğa yol açan en büyük etken ise hasattan sonraki ambalajlama ve muhafaza imkanlarının yetersizliği.
Milyonlarca kişinin en temel gıda maddelerine ulaşmakta zorluk çektiği günümüzde bu israfın önlenmesi için çalışma yapan Gökkurt, içinde muhafaza edilecek ürünlerin raf ömrünü uzatabilecek özelliklere sahip ambalajların geliştirilmesi konulu bir doktora tezi çalışması yaptı. Çalışmanın danışmanı ise Prof.Dr. Hüseyin Ünal oldu.
SAÜ ve özel bir plastik firmasının finansman desteğiyle iki yıl süren çalışmada zeolit madeni kullanıldı. Sektörde yaygın kullanıma sahip alçak yoğunluklu polietilen (AYPE) esaslı gıda ambalajlarına zeolit minerallerinin eklenmesiyle yüksek etilen/karbondioksit absorpsiyon özellikleriyle uygun gaz geçirgenlik özelliklerinin kazandırılması planlandı. Raf ömrü analizlerinde ambalajlar içerisinde muz, çilek, kiraz, vişne, kayısı, erik, nar, salatalık, brokoli, marul, ıspanak gibi çeşitli sebze ve meyve türleri muhafaza edildi. Ambalaj yapısına eklenen doğal zeolit mineralleri sayesinde ortamdaki etilen ve karbondioksit gazlarının yüzde 90 gibi yüksek oranlarda absorbe edildiği belirlendi.
Ayrıca gaz geçirgenlik ölçümleri, ambalajların oksijen geçirgenlik değerlerinin yüzde 47, karbondioksit geçirgenlik değerlerinin ise yüzde 82\'ye varan oranlarda arttığını gösterdi. Ambalajlarda muhafaza edilen ürünlerin raf ömürlerinin, tipine bağlı olarak iki ile dört kat arasında arttırılabildiği belirlendi.
"Yüksek katma değerlerli ürünler, ülke ekonomisine kazandırılabilir"
Tolga Gökkurt, çalışmanın İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) ile Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) tarafından düzenlenen iki ar-ge yarışmasında, üçünlük ve mansiyon ödüllerine de lâyık görüldüğünü söyledi. Ayrıca uluslararası "Packaging Technology and Science" isimli bilimsel dergide yayımlandığını belirterek, "Ülkemizde ortalama yıllık 45 milyon ton olarak gerçekleşen taze meyve ve sebze üretimimizin ekonomik değeri, yaklaşık 60 milyar TL\'ye takabül ediyor. Ürettiğimiz bu miktarın neredeyse 15 milyar TL\'ye denk gelen yüzde 25\'i, hasattan sonraki ambalajlama ve muhafaza imanlarının yetersizlikleri nedeniyle zayi oluyor. Geliştirdiğimiz bu ambalajla çöpe atılan bu ekonomik değer, ülke ekonomisine kazandırılabilecek. Ayrıca projede kullandığımız ve göreceli olarak âtıl durumda bulunan zeolit madenlerinin, ekonomik değeri yüksek ürünler için de kullanılabilirliğini göstermiş olduk. Zeolitin kullanımıyla yüksek katma değerlerli ürünler, ülke ekonomisine kazandırılabilir." dedi.